Via anonieme accounts op TikTok, vaak onder de naam “Gossip Girl”, worden roddels verspreid over leerlingen en docenten. Is jouw school doelwit geworden van roddelaccounts? Of wil je dit voorkomen? Kennisnet geeft tips om hier mediawijs mee om te gaan.
Waarom zijn deze roddelaccounts een probleem?
Via deze Gossip Girl-accounts worden roddels maar ook gevoelige of gênante beelden van leerlingen (of docenten) online verspreid. De makers doen dit om te pesten of wraak te nemen, of gewoon om lol te trappen. Vaak zijn er geen duidelijke redenen voor het verzenden of doorzenden.
De gevolgen van de roddels kunnen groot zijn. Zo kunnen deze roddelaccounts ervoor zorgen dat leerlingen en docenten zich onveilig voelen. Ook kan het leerproces hierdoor verstoord worden, het kan sociale problemen geven en zelfs psychisch lijden tot gevolg hebben. Een platform zoals TikTok zorgt er bovendien voor dat de roddels razendsnel verspreid worden.
Wat kunnen scholen hieraan doen?
Kennisnet geeft in samenwerking met de VO-raad advies aan scholen om roddelaccounts tegen te gaan. De belangrijkste inzichten op een rijtje:
- Houd rekening met de context
Hoe je het beste met dit soort roddelaccounts omgaat verschilt sterk per situatie. De manier waarop de school reageert kan goed, maar ook juist verkeerd uitpakken. Breng in kaart welke verantwoordelijkheid de school, ouders, TikTok en uiteraard de leerlingen zelf hebben. En bedenk dat een account over school op sociale media niet vervelend hoeft te zijn. - Maak een inschatting of het wel of niet strafbaar is
Roddelen zelf is niet strafbaar, maar soms kan het delen van teksten of beelden wel strafbaar zijn. Bijvoorbeeld omdat iemands imago wordt beschadigd. Bekijk dit overzicht van de strafbare feiten in het onderwijs. Aangifte doen bij de politie kan altijd, maar de politie kan er niet altijd iets mee doen. Je kan ook beginnen met contact via meldknop.nl. - Ga met leerlingen in gesprek
Ga met leerlingen in gesprek over gewenst en ongewenst gedrag online. Niet alleen nadat het fout is gegaan, maar ook juist daarvoor. Bespreek met leerlingen hoe zij denken dat sociale media veiliger zouden kunnen en wat hun rol daarin is. Gebruik de tips hieronder.
Tips voor preventie en gesprek
Goede voorlichting over mediawijsheid is belangrijk om vervelende situaties tegen te gaan. Deze tips helpen je verder:
- Ga met leerlingen in gesprek over online omgangsvormen en privacy
- Maak hiervoor gebruik van de ‘5 poortwachters voor sociale media: eerst wachten, dan pas publiceren’
- Leerlingen kunnen gebruikmaken van ‘Het stopt bij jou’, een voorlichtingssite van Offlimits voor jongeren over online grensoverschrijdend gedrag
- HelpWanted.nl is een online hulplijn speciaal voor jongeren. Ook hier kunnen leerlingen terecht wanneer zij te maken krijgen met grensoverschrijdend gedrag online
Bekijk het volledige actieplan voor scholen op Kennisnet.nl. En lees ook de adviezen van Stichting School en Veiligheid.