Ook online worden mensen gediscrimineerd. Iemand wordt anders behandeld, achtergesteld of uitgesloten op basis van kenmerken zoals huidskleur, beperking, geslacht of leeftijd. Zie je op internet een agressief, gewelddadig of beledigend bericht dat haat oproept tegen een persoon of een groep die in de minderheid is? Dan kan het lastig zijn om hierop te reageren. Hoe kom je toch voor jezelf of anderen op?
10 tips om in te grijpen bij online discriminatie
Stel, je ziet op sociale media een discriminerende opmerking, gericht tegen jou of een ander. Hoe kun je ingrijpen? Movisie stelde deze tips op:
- Check eerst het account van de persoon die een discriminerende post heeft geplaatst
Zo kun je achterhalen of het niet een nepaccount of ‘troll’ is. Bekijk o.a. de profielfoto en check wat voor soort berichten iemand plaatst, wanneer en hoe vaak.
- Grijp samen in
Spreek je als groep (collega’s, scholieren of studenten, vrienden) uit tegen haatdragende berichten. Uit onderzoek blijkt dat online counterspeech vanuit een groep kan zorgen dat haatdragende gesprekken veranderen in meer neutrale of zelfs positieve gesprekken.
- Focus je op je doel
Denk na over wat je wilt bereiken met jouw reactie of post.
- Zachte of harde confrontatie
Denk na over de manier waarop je het gesprek aan wilt gaan. Bij een zachte confrontatie ga je op een positievere en respectvolle manier het gesprek aan. Bij een harde confrontatie confronteer je iemand ermee dat hij of zij discriminerend bezig is op een meer negatieve en directe manier. Vragen nodigen meer uit tot zelfreflectie terwijl men bij statements sneller geneigd is om te reageren met tegenargumenten.
- Deel gevoelens en ervaringen
Daders staan namelijk vaak niet stil bij wat hun gedrag veroorzaakt bij slachtoffers. Vooral online blijven de gevolgen van racisme onzichtbaar van daders doordat de daders geen fysieke reactie zien bij het slachtoffer. Ook kan het helpen om aan de dader te vragen om zich in te leven in het slachtoffer.
- Benadruk overeenkomsten
Het kan ook effectief zijn om overeenkomsten tussen degene die een discriminerende opmerking maakt en jezelf te benadrukken.
- Spreek de dader aan op positieve waarden, normen en eigenschappen
Ook mensen die openlijk discrimineren, hebben vaak normen en waarden die ervan uitgaan dat je anderen gelijk en respectvol moet behandelen. Het is aan te raden om deze normen en waarden ‘te activeren’ bij de dader.
Een voorbeeld is: ‘Ik ben verbaasd dat je dat zegt/doet, aangezien ik dacht dat jij gelijkwaardigheid belangrijk vindt.’
- Neem jezelf in bescherming
Dat ingrijpen effectief kan zijn, betekent niet dat het in elke situatie slim is om met mensen in discussie te gaan. Soms kun je namelijk aan een bepaalde reactie al zien dat iemand eigenlijk een ‘trol’ is en probeert mensen uit de tent te lokken. Wanneer dit het geval is of wanneer iemand een extreem andere mening heeft dan jij, heeft het weinig zin om eindeloos in discussie te gaan.
- Bepaal wie het beste kan reageren
Denk na over wie het beste kan reageren op een discriminerend bericht. Wanneer je online een discriminerende uiting tegenkomt die je als kwetsend ervaart, kan het soms lastig zijn om hier zelf op een effectieve manier op te reageren. Zeker als je vanuit een persoonlijk account reageert, moet je eigen veiligheid altijd voorop staan. Soms kan het goed zijn om anderen, zoals je vrienden of je volgers, te vragen om namens jou hierop te reageren.
- Meld online discriminatie
Zie je een discriminerende uiting op sociale media? Maak hier dan een melding van zodat deze discriminerende uiting kan worden verwijderd. Je kunt dit melden bij de website of platform zelf of bij het Meldpunt Internet Discriminatie (MiND).
Lees ook dit artikel van Movisie
Wat werkt juist niet als je in wilt grijpen?
Movisie geeft ook tips over wat je beter niet kunt doen:
- Negatief bericht delen of ‘upvoten’ door het bericht negatieve likes te geven. Zo geef je het bericht meer aandacht en verschijnt het dus op meer tijdlijnen.
- Reageren op oude berichten. Dit kan ervoor zorgen dat je een gesprek opnieuw aanwakker en dat mensen die het niet gezien hadden dit alsnog te zien krijgen. Timing is daarom alles. Of-tewel: reageer direct, hierdoor zet je een sociale norm neer dat discriminatie niet oké is.
- Herhaling van stereotypen, óók als je ze daarna weer onderuit haalt.
- Te veel aandacht geven aan de extreme geluiden.
- Reageren op een ‘trol’ of op nepaccount.
- (Eindeloos) in discussie gaan
» In de online training #DatMeenJeNiet leer je over de verschillende vormen van discriminatie en hoe je hiermee omgaat
» Bekijk ook de tips voor het stimuleren van prosociaal gedrag
» En deze tips om zelf in actie te komen bij kwetsend gedrag